Outreach De Steiger, het mobiele team dat hulp biedt aan mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problemen en hun netwerk, bestaat dit jaar 15 jaar. En dat ging niet onopgemerkt voorbij: tijdens een feestelijke namiddag maakte het team van Outreach samen met heel wat verwijzers en collega’s van Zorggroep Guislain de balans op. Outreach ontstond als pilootproject, vanuit een oproep van de FOD Volksgezondheid om een MIC of mobiele interventiecel op te richten voor (jong)volwassenen met een verstandelijke beperking en problemen met hun geestelijke gezondheid. In Oost-Vlaanderen werd het een gedeeld project, tussen - toen nog - P.C. Dr. Guislain en PC Caritas.
“Het pilootproject kwam er eigenlijk vanuit de vaststelling dat ter plaatste geestelijke gezondheidszorg bieden, in de eigen omgeving dus, voor die heel kwetsbare doelgroep toch beter is dan een opname”, vertelt Outreach-coördinator Leen De Neve. “Een ziekenhuisopname betekent vaak een ferme breuk en veel onveiligheid. Bovendien merkten we bij veel cliënten dat heel wat psychiatrische problemen en gedragsproblemen na een opname gewoon weer terugkeerden. Terwijl de omgeving nog altijd niet echt wist op welke manier ze ondersteuning kon bieden. En net daarbij kan Outreach helpen. We proberen echt de omgeving van cliënten te versterken.”
In de praktijk
Hoe dat precies in z’n werk gaat? Een voorbeeld kan misschien een en ander verduidelijken… Stel, het Outreach-team krijgt een mailtje vanuit een VAPH-voorziening in verband met een 45-jarige man met een matig verstandelijke beperking en autisme. Hij is heel rigide, slaapt niet meer goed, is de laatste tijd meer dreigend agressief en sommige begeleiders zijn echt bang van hem. Daarnaast vinden de ouders dat hun zoon “achteruitgestoken” wordt en dat de begeleiding te streng voor hem is. “Zo’n aanmelding bespreken we dan eerst met het team”, zegt Leen. “We werken zonder wachtlijsten: we doen het of we doen het niet. Als we opstarten, gaan we eerst met alle betrokkenen in gesprek. Zo zorgen we ervoor dat de vragen en verwachtingen van iedereen duidelijk zijn.” En dan begint het echte werk. “We gaan op zoek naar betekenisvolle relaties en gebeurtenissen in de kindertijd van de cliënt, we zoeken de mensen op die voor hem belangrijk zijn, we vragen ons af wat er wél werkte in verschillende contexten. We doen ook observaties in de huidige omgeving en beluisteren iedereen die betrokken is. Het is immers met hún belevingen dat we aan de slag gaan”, duidt Leen. Op basis van die info stelt het Outreach-team dan een holistische beeldvorming op. “We maken altijd de beweging van de buitenkant – het moeilijke gedrag dat iemand stelt en dat vaak veel impact heeft op de omgeving – naar de binnenkant. Wat zit er onder dat gedrag, welke littekens heeft iemand, welke noden en behoeften spelen mee en hoe kunnen we daaraan tegemoet komen? En daarna proberen we samen met de omgeving de vertaalslag te maken naar ondersteuning en na te denken over concrete handvaten.”
We kijken altijd naar de noden, behoeften of littekens die achter moeilijk gedrag van een cliënt zitten. En daarna zoeken we samen naar handvaten die de omgeving kunnen helpen om daarmee om te gaan.
Leen De Neve, coördinator Outreach De Steiger
De volgende 15
De voorbije 15 jaren werden een aantal inhoudelijke keuzes gemaakt en een aantal kernprincipes naar voren geschoven die de werking van Outreach kenmerken. En ook de komende jaren wil het team er op blijven inzetten. “Brede beeldvorming, emotionele ontwikkeling, ons perspectief als buitenstaander en het coachen van de omgeving. Het zijn allemaal ingrediënten van onze Outreach-methodiek en die willen we blijven verdiepen”, zegt Leen. “Daarnaast willen ook aan de slag gaan met parallelle processen: het is nooit enkel de cliënt met zijn moeilijk gedrag, maar veel gevoelens van angst en onmacht worden – onbewust – doorgegeven naar familie, naar begeleiders, naar directie en management. We willen met al die lagen en op al die niveaus actie ondernemen.” En ten slotte wil Outreach De Steiger mee bouwen aan een continuüm van zorg voor de doelgroep. “Gedragsproblemen en psychiatrische problemen bij mensen met een verstandelijke beperking zijn een zeer moeilijk en ingewikkeld fenomeen. En het is een doelgroep die vaak tussen de mazen van het net valt. Daarom willen we met Outreach De Steiger enerzijds verbinding blijven zoeken met andere hulpverleners en bruggen bouwen tussen sectoren, en anderzijds ook onze eigen kennis blijven delen.”
Meer info over de werking van Outreach De Steiger vind je op deze pagina.